غار نمکی قشم

کوه نمکی قشم با ارتفاع ۳۴۰ متر بام جزیره به ‌حساب می‌آید و تعدادی غار را درون خود جای داده است که بزرگ‌ترین آن‌ها غار نمکی قشم می باشد. این غار نمکی نه تنها در کشور که در دنیا بی مانند است.

غار نمکی قشم که یکی از عجایب هفتگانه جزیره قشم است بخشی از ژئوپارک قشم می باشد و ارزش طبیعی زیادی دارد. تا چندی پیش قرار بود در فهرست یونسکو قرار بگیرد، اما به‌ دلیل گودبرداری جلوی غار فعلا از این فهرست کنار گذاشته شده است.

سقف غار نمکی قشم از قندیل های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشیده شده است که نمایی بی بدیل را پدید آورده اند. رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غارها سبب چکیده شدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیل ها می شود که خود موجب پدیدار شدن پیوسته این قندیل ها می شود. در کف این غار جریان هایی از آب نمک دیده می شود که منظره زیبایی را به وجود آورده است. این جریان آب در دل کوه نمکی به طور یک جریان دائمی زیرزمینی است و راه را به خارج از این غار می گشاید. در مقابل این غار یک حوضچه طبیعی به رنگ سفید به چشم می خورد که آبی که از دل غار نمکی قشم بیرون می آید درون آن جمع می گردد و به صورت یک چشمه نمک در دامنه کوه جلوه گر گشته است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد و در داخل غار هم جریان آب قابل مشاهده است. گاهی آب نمک موجود در غار نمکی قشم همچون آینه عمل کرده که سبب شکل گیری منظره ای بی نظیر در این منطقه می گردد. بستر اصلی این چشمه رنگی سرخ دارد و می‌توان رسوبات گِل اخرا یا همان خاک نسوز را در آن مشاهده کرد. رسوباتی که در این منطقه به وجود آمده اند حاوی ترکیبات اکسید آهن و به‌ خصوص هماتیت هستند.

غار نمکی قشم روشنایی نداشته و در اعماق آن نور کافی وجود ندارد. گردشگران تور قشم تا ۱۰۰ متری یعنی حدود نیم ساعت می توانند راحت داخل غار قدم بزنند و از تماشای آن لذت ببرند. اما بقیه راه کم کم عبور سخت می شود و بالاخره به جایی می‌رسید که نمی‌شود ایستاده از غار رد شد. اگر بخواهید جلوتر بروید، به تجهیزات غارپیمایی و راهنما نیاز است. همچنین برای مشاهده استالاکتیت های بلورین نمک به چراغ قوه پر نور نیاز خواهد شد. بهتر است آب و خوراکی سبک و یک دست لباس اضافه هم به همراه داشته باشید. توجه داشته باشید در تابلوی راهنمای غار به گردشگران هشدار داده شده که مراقب شکستن لایه‌های نمک باشند.

با توجه به تحقیقات و بررسی هایی که توسط زمین شناسان دانشگاه شیراز و کشور چک بر روی غار نمکی قشم صورت گرفته است این غار با ۶۴۰۰ متر یکی از طولانی ترین غارهای نمک جهان استمحققان دانشگاه شیراز بر روی ۶۰۰۰ متر از این غار تحقیق کرده و سن نمک های این غار را بیش از ۵۷۰ میلیون سال پیش تخمین زده اند که به پیش از دوره کانبرین (یکی از دوره‌های زمین‌شناسی) نسبت داده می شود. البته ظهور گنبدهاى نمکى در این منطقه با حدود ۶ هزار سال سن پدیده هاى جوانتری هستند.

در گذشته نمک ها به صورت یک لایه بودند که به مرور زمان برآمده شده و تحت اثر خاصیت شناورى و با توجه به وزن حجمى کمتر نسبت به وزن سنگ هاى اطراف توسط این سنگ ها کنار زده شده و به سمت بالا حرکت کرده اند. گنبد نمکى این غار از میان دماغه جنوب، تا قدیس سلخ و دماغه شمال غربى تا قدیس باسعیدو بالا آمده است. بام گنبدى داراى توپوگرافى نامنظم بوده و دیواره آن بسیار پرشیب است. بررسی هایی در رابطه با نرخ بالا آمدن گنبد نمکی با استفاده از روش های مختلف از جمله ایزوتوپ کربن ۱۴در دست انجام است. در بخش جنوبى این گنبد، غارهاى نمکى یاد شده وجود دارد که ارتفاع آن ها تا ۲۰ متر هم می رسد. غارهای نمکی عموما در گنبدهای نمکی به وجود می آیند. اگر گنبدهای نمکی در مناطق خشک و نیمه خشک از نظر اقلیمی مانند جنوب ایران واقع گردند، به علت بارش کم پدیدار شدن آن ها در سطح زمین دوام بیش تری داشته و در آن ها احتمال به وجود آمدن غارهای نمکی بیش تر می باشد. در مناطق پرباران گنبدهای نمکی به علت انحلال زیاد سنگ نمک از بین رفته و فرصت ایجاد غار در آن ها بسیار کم است و یا از وسعت و طول زیادی برخوردار نمی باشند. غارها و گنبدهای نمکی در قشم نه تنها از پدیده های بی نظیر زمین شناسی هستند بلکه بخشی از ثروت های ملی و میراثی برای نسل های آتی محسوب می شوند و گردشگران تور قشم می بایست در صیانت و حفاظت در آن کوشا باشند. نمک هایی که از غار نمکی قشم استخراج می شوند از منیزیم تشکیل شده اند و با خاصیت دارویی که دارند از آن ها برای مصارف طبی مصرف می شود. همچنین گفته شده باقی ماندن و تنفس در داخل این غار می تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی های تنفسی کمک کند.

 

مسیر طبل به باسعیدو اگر چه طولانی‌تر است اما بهترین مسیری است که گردشگران تور قشم را به غار نمکی قشم می‌رساند. از قشم تا باسعیدو حدود یک ساعت و نیم با ماشین فاصله دارد. از باسعیدو تا غار هم ۴۴ دقیقه راه وجود دارد که جاده فرعی و راه شوسه است. راه نزدیک‌تر مسیر روستای سلخ است که بیشتر از ۹۰ کیلومتر می باشد. گردشگران تور قشم برای این منظور باید به ‌سمت غرب قشم و فرودگاه حرکت نموده و از روستای سلخ عبور کنند تا به غار برسند. بخش زیادی از این مسیر هم راه شوسه است.

بازدید از غار نمکی قشم رایگان است و گردشگران تور قشم بهتر است روز را برای رفتن به غار نمکی قشم انتخاب کنند. همچنین با توجه به نزدیکی تنگه چاهکوه به این غار می توانند طوری برنامه‌ریزی نمایند که بازدید از این دو جاذبه گردشگری را  در ادامه مسیر و در یک روز در نظر بگیرند.